کرسی «جانور_ باستان‌شناسی استان لرستان» در دانشگاه لرستان برگزار شد

به مناسبت هفته پژوهش و فناوری، در راستای تحقیقات کاربردی متناسب با ظرفیت‌ها و نیازهای استان، کرسی علمی ترویجی «جانور_ باستان‌شناسی، ظرفیت مغفول مانده‌ی پژوهشی استان لرستان»، با ارائه‌ی دکتر علی غلامی‌فرد، عضو هیئت علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه لرستان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه لرستان، در این نشست علمی که 26 آذرماه سال جاری، در سالن جلسات حوزه ریاست دانشگاه لرستان برگزار شد، اساتید گروه آموزشی تاریخ و باستان‌شناسی دانشگاه لرستان، دکتر موسی سبزی، دکتر حسین صدیقیان، دکتر محمد بهرامی و دکتر یونس یوسف‌وند به عنوان ناقد و مدعو و تعدادی از دانشجویان رشته‌های باستان‌شناسی و زیست‌شناسی جانوری حضور داشتند.

دکتر غلامی‌فرد با ارایه تصاویری از یافته‌های پژوهشی جانور باستان‌شناسی خود (با رویکرد هنرجانور در آثار باستانی فرهنگی ملی) بیان کرد: استان لرستان در جغرافیای سیاسی جدید خود و نیز جغرافیای تاریخی قدیم خود، به دلیل بهره‌مندی از مواهب بالای تنوع زیستی، میزبان گذشته پرفروغ، متنوع و غنی از دوران پیش از تاریخ و تاریخی بوده است که منجر به شکل‌گیری دوره‌های (تمدن های) منحصر به خود استان شده است.

علم باستان‌شناسی که به کاوش و کشف زوایای مختلف از تاریخ طبیعی حیات انسان می پردازد، در صورتی که به کشف و شناخت یافته های جانوری مرتبط با تاریخ حیات انسان بپردازد، به عنوان جانور باستان شناسی (Zooarchaeology) شناخته می‌شود.

سبک زندگی مردمان دوران تاریخی و پیش از تاریخ منطقه لرستان که در زیستگاه های طبیعی و مجاور طبیعت بوده است باعث شکل گیری پناهگاه های متعددی برای حیات انسان‌های دوران بسیار قدیم و در مناطقی مانند غارهای یافته، کلدر، قمری، گنجی، هومیان، پاسنگر و ... شده است که به عنوان نخستین سکونت‌گاه‌های انسان در منطقه قلمداد شده است و تاریخ عمر حیات انسان را به خیلی پیشتر برده است.

زندگی در محیط طبیعی و همراه با حیات وحش متنوع و غنی آن زمان سبب شده است که جانوران و اجزای آنها نمود بیشتری در زندگی انسان‌های قدیمی به صورت خوراک روزانه، حیوانات دست آموز، حیوانات همزیست، و بروز هنری، آیینی، اسطوره‌ای در آثار متعدد و متنوع باستانی فرهنگی و ملی و غیره داشته باشند.

از طرفی علم تنوع جانوری در منطقه لرستان به دلیل غنای گونه ای بالا از ظرفیت علمی و پژوهشی بالایی برخوردار است.

بنابراین استفاده توام از دانش های جانورشناسی و باستان‌شناسی در کاوش‌های باستان‌شناسی (با رویکرد جانور باستان شناسی) به ویژه در سایت‌های تاریخی و پیش از تاریخی با رویکرد شناخت دقیق گونه جانوری و اجزای یافت شده از آن، دید دقیق‌تر علمی در علم باستان‌شناسی ایجاد می‌کند که اجزای کشف شده جانوری متعلق به کدام گونه جانوری و با چه کارکردی از استفاده بوده‌اند و وجودشان در سایت کاوش شده به چه معنا است؟

همه این موارد مقدمه ای، لزوم ایجاد و حتی بکارگیری این دانش ترکیبی در مجامع علمی استان لرستان برای کشف زوایای پنهان حیات بشر در منطقه را دوصد چندان می کند، جایی که این ظرفیت پژوهشی در استان لرستان مغفول مانده یا به خوبی استفاده نشده است.

دکتر غلامی فرد، مدیر موزه جانورشناسی دانشگاه لرستان، از اساتید گروه تاریخ و باستان شناسی دعوت کرد با افتخار در پژوهش های مرتبط با حوزه جانورشناسی و به صورت میان رشته ای شرکت کنند یا از دانش جانورشناسی در شناخت بهتر آثار کشف شده از کاوش‌های خود بهره ببرند.

وی برای شروع، از استادان حاضر دعوت کرد که با مشارکت علمی و پژوهشی خودشان، ایجاد مجموعه ای از یافته های کاوش های باستان شناسی و تحت مجوزهای قانونی، با چشم انداز ایجاد موزه جامع تاریخ طبیعی دانشگاه لرستان (با مشارکت همه گروه‌های آموزشی) را در دستور کار قرار دهند.

در همین رابطه، پس از بیان نظرات توسط استادان حاضر در کرسی، دکتر سبزی از مقداری از یافته‌های استخوان‌شناسی یکی از کاوش های خود، رونمایی کرد.

همچنین، در این نشست به اهمیت و ضرورت حفاظت از آثار ملی و فرهنگی استان لرستان (حتی با فرهنگ اهدا به موزه‌ها) و جلوگیری از خروج آن‌ها از استان و کشور اشاره شد، جایی که بخش بزرگی از گنجینه‌های ملی از استان لرستان، اکنون با نام و بی نام زینت‌بخش موزه‌های معروف و‌ مجموعه‌های خصوصی جهان هستند که سرآمد آن‌ها مجموعه‌های مفرغی و آثار کم نظیر گنجینه بزرگ غار کلماکره شهرستان پلدختر استان لرستان است.

دکتر غلامی فرد بیان کرد دانشگاه لرستان با ظرفیت بالای علمی و پژوهشی استادان خود می‌تواند میزبان رشته یا گرایش کمیاب جانور باستان‌شناسی در ایران، با ارائه‌ی درس‌هایی از آن در سرفصل دروس، مطالعات پژوهشی و سلسله نشست‌های تخصصی باشد تا این ظرفیت کمتر شناخته شده علمی و پژوهشی کشور، در دانشگاه لرستان، سرآمد شود.