روانشناس و مشاور برای ارتقای سلامت روانی جامعه گام برمی‌دارد
۱۴۰۳/۰۲/۱۰
دکتر کوروش امرایی، مدیر گروه روانشناسی دانشگاه لرستان به مناسبت فرارسیدن روز روانشناس و مشاور (9 اردیبهشت) در یادداشتی، اهمیت این موضوع را تبیین کرد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه لرستان، متن یادداشت دکتر امرایی به این شرح است:
باسمه تعالی
ضمن گرامیداشت و تبریک روز روانشناس و مشاور خدمت همه روانشناسان و مشاوران عزیز که در جهت افزایش بهزیستی روانی و ارتقای سلامت روانی جامعه از توان و تخصص خود مایه می‌گذارند جا دارد بیان کنم روز نهم اردیبهشت که مصادف با سالروز تصویب قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و ومشاوره توسط مجلس شورای اسلامی در سال 1382 است.
بر همین اساس نهم اردیبهشت به عنوان روز روانشناس و مشاور در تقویم ملی ثبت شده است.
در این راستا نکاتی در باب ضرورت و اهمیت روانشناسی و مشاوره در زندگی امروزی و مزایای که میتواند برای نوع بشر داشته باشد بیان می‌کنم.
سرعت رشد پیشرفت و بهره‌گیری از تکنولوژی، زندگی بشر امروز را درگیر پيچيده‌هایی می‌کند که يکی از خصایص اصلی در اين دوره، تخصصی شدن مسائل و وابستگی افراد به يکديگر جهت استفاده از تخصص آنها برای تداوم يک زندگی متعادل است.
مطابق مبانی نظری انسان سالم در مسیر تعالی و تکامل است و تحقق این هدف از مسیر رشد و تعالی شخصيت، شکوفا نمودن استعدادها و ارضای نيازها، اعم از نيازهای اوليه جسمانی، نياز به امنيت و آرامش، نياز به تعلق، نياز به دوست داشتن و دوست داشته شدن، نياز به احترام و نياز به شکوفايی است که در دنيای امروز تحقیق این امر فرآيند ساده ای نيست و قطعاً مسائل و ومشکلاتی بهمراه خواهد داشت و در تمام اين مراحل بهره‌گیری از متخصص امری اجتناب‌ناپذیر است.
بنابراین باید پذیرفت که مسائل و مشکلات، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی بشر است و بر اساس سرعت دگرگونی در سطج جامعه، انسان به تنهایی و بدون کمک گرفتن از دیگران، قادر به برنامه‌ریزی و حر کت در مسیر تعالی و تکامل نیست.
البته باید دانست انسان یگانه مخلوقی است که از توان هم افزایی خرد برخوردار است و با هم‌نوعان خود به تبادل نظر می‌پردازد و برای شناخت و حلّ مشکلات خودش با آنان مشورت می‌کند.
راهنمایی و مشورت در طولِ زندگی آدمیان مطرح بوده است. خوشبختانه با توسعة علوم انسانی و رشد علوم رفتاری در جامعه، به علم روانشناسی توجه ویژه‌ای شد.
امروزه روانشناسی و و مشاوره در لایه لایه ابعاد زندگی انسان میتواند نقش و کارآیی داشته باشد.
بهره گیری از روانشناس نه تنها در شکل مرسوم آن که در راستای کاهش آلام و درد های روانی بشر و کمک به کاهش نشانگان بالینی در افراد دارای اختلال های روانی بوده بلکه در بعد ارتقای عملکرد و بالا بردن سطح توانمندی و دانش افزایی در جهت زیست بهینه توانسته که در جامعه جا باز کند وانسان را تربیت فرزند، سازگاری با محیط، قدرت تصمیم‌گیری، کسب مهارت‌های زندگی، مدیریت بهینه منابع، بالا بردن کارآیی در محیط‌های اداری و صنعتی و .... کمک و یاریگر باشد.
بنابراین با این اوصاف هر شخصی در ابعاد گوناگون زندگانی فردی، به راهنمایی و مشاوره نیازمند است.
ما در انجام کارهای خود؛ مانند تحصیل، شغل، ازدواج و ... در وهله اول؛ بهترین راهکارها را مورد بررسی قرار داده و از نیروی عقل استفاده می‌کنیم. امّا مسئله اینجاست که برای اینکه در به‌کارگیری عقل و اندیشه دچار لغزش نشویم، بهتر است قبل از انجام هر تصمیمی، با مشاوران مجرب مشورت کنیم؛ زیرا همه ما نیاز داریم که تا با معیارهای دیگری که دربارة مشکلمان داریم، آشنا شویم و نظرهای آنها را هم بشنویم تا بتوانیم آن موضوع را به خوبی تحلیل کنیم. استفاده از تجربه‌ها و اطلاعات افراد مجرب، به ما کمک می‌کند تا از عملکردِ خود نتایج بهتری بگیریم.
اما علیرغم ضرورت و واهمیت روانشناسی و مشاوره برای زندگی مدرن امروزی، بهره گیری و استفاده از این تخصص در سطح جامعه بشکل بایسته وشایسته هنوز شکل نگرفته است و خود این مسئله علت بخشی از آسیب های روانی- اجتماعی و ساختاری است که پیکره‌ی فرد، خانواده و جامعه را درگیر کرده است و انسان را از آن مسیر تعالی و تکامل دور کرده است و سطح بهزیستی روانی ،رضایت و کیفیت زندگی را کاهش داده است.
علت این امر می تواند در ناآگاهی و نداشتن باور جامعه برای مراجعه به مشاوره و روانشناس و باورهای کلیشه‌ای و منسوخ در تصورات خرافی برخی مردم از رفتن نزد مشاور یا روانشناس است.
به عبارت دیگر از آفت های بهزیستی سالم و زندگی رضایت بخش این است از افراد همیشه خودشان را علامه می‌دانند و فکر می‌کنند در تمامی زمینه‌ها درست فکر می‌کنند و درست تصمیم می‌گیرند و درست عمل می‌کنند. ویژگی بارز این افراد تصور دانایی کاذب است و رفتار قالب آنها خودتجویزی و خوددرمانی بدون پیگیری پیامد است.
همچنین برخی از افراد در جامعه معتقدند که رفتن به مشاوره، مطب روانشناسی مساوی با داشتن اختلال روانی مزمن است. بنابراین علت تمامی موارد فوق، ناآگاهی مردم و فرهنگِ غلط رایج در بین آن‌هاست؛ در اینجا بهتر است از رسانه‌ها، رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها کمک گرفت؛ برنامه‌های گوناگونی پخش و این موضوع در میان جامعه فرهنگ‌سازی شود.
البته شاید بهتر باشد که این فرهنگ‌سازی از خانه و خانواده و مدراس و دانشگاهها شروع شود و آن‌قدر تکرار شود تا این فرهنگ در میان مردم نهادینه گردد؛ تا همان طوری که برای مسائل حقوقی خود به دنبال وکیل می‌روید، برای مسائل و مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی و شغلی و... به دنبال یک روانشناس و مشاور خانوادگی باشیم.
در انتهای کلام اگر بخواهیم مزایای حداقلی مراجعه به روانشناس و مشاور را بیان کنیم می تواند شامل مواردی از این قبیل باشد:
1_ با کمک یک روانشناس به خودشناسی می‌رسیم. مشاوران به داستان‌ها و سخنان ما توجه و به ما در برقراری ارتباط کمک می‌کنند.
آنها هیچ وقت به ما نمی‌گویند چه کاری را انجام دهیم اما با راهنمایی‌ها و توصیه‌های خود به ما کمک می‌کنند خودمان را بهتر بشناسیم و تصمیم بهتری بگیریم و همچنین می توانیم گام های موثر برای تغییر و ترک عادت بد خود را بیابیم.
2_ یک مشاوره روانشناس به ما کمک می‌کند اهدافمان را بهتر بشناسیم، آنها را شفاف‌سازی کنیم و برای رسیدن به آنها قدم برداریم.
در واقع کمک می‌کنند، آرزوهای خاک خورده‌مان را دوباره احیا و برای رسیدن به آنها تلاش کنیم.
3_ یکی دیگر از مزیت‌های مشاوره روانشناسی این است که به ما کمک می‌کند روابط پر از رضایتی داشته باشیم. این مشاوره در رفع مشکلات مرتبط با دیگران مثل عدم امنیت در روابط یا مشکل اعتماد به شریک زندگی خواهد بود.
4_ بهبود سلامت جسمی یکی دیگر از مزیت‌های مشاوره است.
بهداشت روان بر سلامت جسم اثر می‌گذارد. از طرفی افرادی که از سلامت عاطفی خوبی برخوردار هستند، ممکن است توانایی بیشتری برای مقابله با مسائل مربوط به سلامت جسمی را داشته باشند.
شما کدام گزینه را انتخاب می‌کنید؟