کرسی آزاد اندیشی درباره طرح صیانت از فضای مجازی با حضور دکتر ویسکرمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و دبیر کمیسیون مشترک طرح صیانت برگزار شد
۱۴۰۱/۰۲/۰۷
اولین کرسی آزاداندیشی دانشگاه لرستان در سال جدید با عنوان نقد و بررسی طرح صیانت از فضای مجازی با حضور دکتر مهرداد ویسکرمی، نماینده خرم‌آباد و چگنی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و دبیر کمیسیون مشترک طرح صیانت، منتقدان طرح و دانشجویان، روز چهارشنبه، 7 اردیبهشت‌ماه در سالن شهیدشکوهی دانشگاه لرستان برگزار شد.
به گزارش اداره روابط عمومی دانشگاه لرستان، در ابتدای این کرسی، دکتر علی نظری، سرپرست دانشگاه لرستان و رئیس سازمان بسیج اساتید استان لرستان در سخنانی در جمع دانشجویان، ابتدا آیه 118 سوره آل عمران را بیان کرد:
« َیا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ ۚ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ ۖ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ»
ترجمه: ای اهل ایمان، از غیر همدینان خود دوست صمیمی همراز نگیرید، چه آنکه آنها از خلل و فساد در کار شما ذرّه‌ای کوتاهی نکنند؛ آنها مایلند شما همیشه در رنج باشید، دشمنی شما را بر زبان هم آشکار سازند و محققا آنچه در دل دارند بیش از آن است. ما به خوبی برای شما بیان آیات کردیم اگر عقل را به کار بندید».
دکتر علی نظری با استناد به این آیه از قرآن کریم درباره جامعه‌خردورز و حکیم، سخن گفت و اینکه دشمن، همواره دشمنی می‌کند.
این سخن خداوند کریم است که می‌فرماید نامحرم را محرم اسرار خود قرار مدهید؛ زیرا آنها هرگز در دشمنی‌کردن، کوتاهی نمی‌کنند.
رئیس سازمان بسیج اساتید استان لرستان توضیح داد:«دشمنی دشمن بیشتر از آن چیزی است که در زبان بیان می‌کنند».
دکتر علی نظری گفت:«جامعه حکیم، جامعه‌ای است که درباره سخنان خداوند، تعقل و تفکر کند».
سرپرست دانشگاه لرستان افزود:«بدون شک، امروزه، دنیای دیجیتال و فضای مجازی، هم فرصت است هم تهدید؛ تهدید است از آن جهت که می‌توانند افکار ملت‌ها را تحلیل کنند و حتی می‌توانند ایدئولوژی کشورها را تشخیص بدهند».
دکتر نظری تشریح کرد:«همچنین بسیاری از اطلاعات و داده‌ها توسط سازمان‌ها، خانواده‌ها و جامعه در فضای مجازی رد و بدل می‌شود که می‌توانند به‌راحتی مورد استفاده‌ی دشمن قرار بگیرند».
سرپرست دانشگاه لرستان و رئیس سازمان بسیج اساتید استان لرستان، تصریح کرد:«بنده به عنوان یک معلم عرض می‌کنم که طرح معروف به صیانت یا هر طرحی که بتواند ما را از چنگال دشمن نجات دهد مهم است؛ بنابراین به جای اینکه صورت مسئله را پاک کنیم باید راهکارها و راه‌حل‌ها را پیدا کنیم زیرا این سخن خداوند است که دشمن محرم اسرار ما نیست».
دکتر علی نظری بیان کرد:«بایسته است که بتوانیم درست تحلیل کنیم؛ براساس فرمایشات حضرت امام علی (ع) اگر فردی یا جامعه‌ای، دشمن را بر خود مسلط کند باعث شکست حتمی خواهد شد و فرد یا جامعه‌ی شکست‌خورده هرگز نمی‌تواند از قدرت نرم خود استفاده کند».
شکاف دیجیتالی در جهان امروز؛ رهاشدگی فضای مجازی باعث تهدید جامعه می‌شود
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حبیب حاتمی‌کن‌کبود، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه لرستان در این نشست در سخنانی گفت:«موضوع فضای مجازی باعث شده است شکاف دیجیتالی، به‌وجود آمده است».
وی توضیح داد:«جذب مخاطب به هر قیمتی از پیامدهای فضای مجازی است؛ ضعف تفکر و بلوغ زودرس و اعتیاد به اینترنت از جمله دیگر موضوعات است؛ همچنین تغییر سبک زندگی از دیگر پیامدهای فضای مجازی است».
دکتر حاتمی‌کن‌کبود، بیان کرد:«راهکار چیست؟ راهکار احترام به حریم خصوصی افراد است؛ پس باید یک قانونی باشد که حریم خصوصی افراد را محکم نگه‌دارد که اگر کسی سرک به حریم خصوصی دیگری کشید قانون از آن شخص دفاع کند؛ در برخی جاها هم فیلترینگ نیاز است».
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه لرستان تشریح کرد:«باراک اوباما رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفت اجازه نمی‌دهم فرزندم از فیس‌بوک استفاده کند؛ این سخن رئیس‌جمهور آمریکاست؛ جایی که ادعا می‌کند آزادی بیان و اندیشه دارد».
وی اظهار داشت:«باید چشم‌های بیداری باشند و دست‌های مراقبی هم وجود داشته باشند که سبک زندگی خلق‌الله، آنچنان تحت تأثیر قرار نگیرد که همه چیز بهم بریزد؛ مهم‌تر از همه این‌ها آنکه همه باید به آن توجه داشته باشند به نظر حقیر، تقویت اخلاق فردی و اجتماعی است».
دکتر حاتمی‌کن‌کبود، تبیین کرد:«نقشی که نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها می‌خواهد ایفا کند به کمک کانون ریحانه، معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه و سایر بخش‌ها، این است که موضوعاتی همچون فضای مجازی و طرح صیانت بدون تعصب مورد نقد و بررسی علمی در محیط دانشگاهی قرار بگیرد».
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه لرستان توضیح داد که فضای مجازی، صرفاً تهدید نیست اما نباید رها شده و بدون قانون باشد؛ زیرا به تهدید تبدیل می‌شود.
از فضای نقد علمی و دانشگاهی استقبال می‌کنم
دکتر مهرداد ویسکرمی، نماینده خرم‌آباد و چگنی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و دبیر کمیسیون مشترک طرح صیانت فضای مجازی در این نشست گفت:«اینکه دانشگاه‌ها بازگشایی شده‌اند و موضوعات روز جامعه در دانشگاه‌ها با نگاه علمی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند یک موضوع بسیار مثبت است».
دکتر ویسکرمی، توضیح داد:«در همه کشورها فضای مجازی قانونمند است و این یک ضرورت عقلی است و مبتنی بر خرد انسانی».
وی افزود:«وقتی فضای مجازی در کشور ما گسترش یافته است باید قانونمند باشد و رها شده و بدون قانون نباشد».
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تصریح کرد:«ما به دنبال قانونمندی فضای مجازی و قانونمندی کسب و کارهای اینترنتی هستیم نه اینکه بخواهیم فضای مجازی را تعطیل کنیم؛ قانونمندی با تعطیل‌کردن، تفاوت دارد».
دبیر کمیسیون مشترک مجلس گفت:«بنده مخالف فضای مجازی نیستم؛ حتی بنده تبلیغات انتخاباتی خودم را در فضای مجازی انجام می‌دادم؛ پس بنده مخالف نیستم اما موافق با قانونمندی فضای مجازی هستم؛ زیرا رها شدگی و بی‌قانونی، آسیب‌های فراوانی برای جامعه‌ی ما دارد».
دکتر مهرداد ویسکرمی، تصریح کرد:«طرح در ابتدا توسط مجلس دهم مطرح شد و بعد به مجلس فعلی یعنی مجلس یازدهم رسید؛ افرادی هم که مخالف طرح هستند باید طرح را ابتدا کاملاً مطالعه کنند و بعد اظهار نظر نمایند».
وی افزود:«نظرات مرکز پژوهش‌های مجلس جنبه مشورتی دارند و جنبه الزامی ندارند اما بدون تردید ما از نظرات مرکز پژوهش‌های مجلس هم همواره استفاده می‌کنیم ولی در نهایت مجلس براساس سیستم رأی‌گیری تصمیم‌گیری می‌کند».
پارلمان باید محل اراده عمومی باشد
محمدحسین شکوری‌راد، دبیر انجمن علمی دانشجویی حقوق دانشگاه لرستان در سخنانی در این نشست گفت:«در بخش فرهنگی، ضعیف عمل شده است و حالا اگر کل اینترنت بخواهد پاسخگوی ضعف عملکرد فرهنگی باشد به نظرم درست نیست؛ باید از نظر فرهنگی، کار می‌شد که نشده است زیرا اگر کار می‌شد امروز به وضعیت فعلی نمی‌رسیدیم».
شکوری‌راد، افزود:«اینکه جناب دکتر ویسکرمی در جمع دانشجویان حاضر شده است باعث خرسندی و خوشحالی و اهمیت دادن به دانشجوست».
وی گفت:«براساس تعالیم برآمده از آموزه‌های امام علی (ع)، مردم ستون حکومت اسلامی هستند؛ جناب دکتر ویسکرمی، آیا می‌دانید نظر توده‌ی مردم درباره طرح صیانت چیست؟».
دبیر انجمن علمی دانشجویی حقوق دانشگاه لرستان ادامه داد:«جناب آقای دکتر ویسکرمی، نگرش کلی عامه مردم این است که طرح صیانت مانع بیان فسادها خواهد شد؛ پارلمان باید محل اراده عمومی باشد و عموم هم مخالف طرح صیانت هستند».
شکوری‌راد توضیح داد که یک میلیون کسب و کار در فضای مجازی (ایسنتاگرام) فعال است و اگر طرح صیانت تصویب شود این کسب و کارها آسیب خواهند دید یا تعطیل می‌شوند!
وی تلنگر زد که کمیسیون تخصصی طرح تشکیل شده است اما نظرات تخصصی مرکز پژوهش‌های مجلس را لحاظ نکرده است که این یک ایراد مهم است.
تکلیف کسب و کارهای اینترنتی چه می‌شود؟
علیرضا رومیانی، نماینده تشکل جامعه اسلامی دانشجویان در این نشست گفت:«مجلس قبل از اینکه کلیات طرح را تصویب کند باید متخصصان و عموم مردم را از این طرح آگاه می‌کرد».
رومیانی تشریح کرد:«تا چه زمانی قرار است شاهد برخی بی‌برنامه‌گی‌ها و ناهماهنگی‌ها باشیم؟! یکی از پرسش‌ها این است که کمیسیون مشترک تخصصی طرح برای جلوگیری از ایجاد رانت‌های بزرگ در زمینه‌ی کسب و کارهای اینترنتی بعد از اجرای طرح چه تدابیری اندیشیده است؟».
وی تشریح کرد:«بعد از شیوع بیماری کرونا شاهد جهش در اقتصاد دیجیتال بودیم؛ آیا کمیسیون مشترک برنامه‌ای دارد که مشاغل از دست رفته در صورت اجرای طرح را احیاء کند؟ اگر سیستم‌های خارجی شرایط قانونی ما را قبول نکردند برنامه چیست؟».
به خواست مردم، توجه شود
سجاد باقری، نماینده تشکل بسیج دانشجویی در این نشست گفت:«ابهامات زیادی درباره این طرح وجود دارد از جمله اینکه آیا دولت قرار است خودش فروشنده فیلترشکن‌ها باشد؟ اگر دوباره قرار بشود تعداد زیادی از مردم از فیلترشکن‌ها استفاده کنند فلسفه‌ی این طرح چیست؟ آیا قرار است پلتفرم‌های خارجی، محدود بشوند؟ نمایندگان مجلس منتخب مردم هستند و هنگامی که طرح یا لایحه‌ای در مجلس مطرح می‌ّشود باید به نظرات و خواست‌های مردم هم توجه شود».
باقری ادامه داد:«این موضوع درست نیست که نماینده‌ای بگوید اگر میلیون‌ها نفر مخالف یک طرح یا لایحه باشند ما باز هم کار خودمان را انجام می‌دهیم! آیا جز این است که نمایندگان مجلس نمایندگان مردم هستند؟ مجلس باید یک کار دقیق، کارشناسی و مبتنی بر مطالعات میدانی انجام بدهد نه اینکه حتی گاهی اوقات، مجلس به نظرات تخصصی مرکز پژوهش‌های مجلس هم توجه نکند!».
نماینده تشکل بسیج دانشجویی تشریح کرد:«اگر قانونی تصویب بشود که به علت نبود بسترهای لازم در داخل کشور قابلیت اجرایی نداشته باشد یک قانون کارآمد نخواهد بود؛ همچنین اطلاع‌رسانی و تبیین طرح صیانت بسیار بد بوده است و باعث ایجاد وحشت در اذهان عمومی مردم شد».
باقری تصریح کرد:«اولویت مجلس باید مطالبه‌گری درباره رفع کند بودن سرعت اینترنت و رفع پایین بودن پهنای باند اینترنت باشد و همچنین کاهش هزینه‌های اینترنت خانگی و همراه را دنبال کند؛ همچنین الان، مشکل و اولویت اصلی مردم، مباحث معیشت و اقتصاد است؛ مجلس باید اولویت کاری خود را اشتغال‌آفرینی و اقتصاد دانش‌بنیان بداند».
وی افزود:«وقتی نمایندگان با شعار شفافیت به مجلس راه پیدا کردند باید دنبال طرح شفافیت باشند که متأسفانه در این خصوص، هنوز مجلس هیچ کاری انجام نداده است».
بعید است این طرح در اجرا موفق شود
دکتر مجتبی علیزاده، منتقد فنی طرح (دکترای امنیت شبکه) در سخنانی گفت:«قانونگذاری برای فضای مجازی خوب است اما به شرطی که شفافیت، آزادی‌های و کسب و کارهای اینترنتی را محدود نکند یا از بین نبرد».
دکتر علیزاده توضیح داد:«در عمل اگر طرح صیانت اجرا شود منجر به فیلترینگ می‌شود؛ زیرا از پلتفرم‌های خارجی خواسته شده است نماینده معرفی کنند سرور داخل ایران داشته باشند که باتوجه به شرایط فعلی بعید است این کار را انجام بدهند».
وی تصریح کرد:«در چند سال آینده نوع تکنولوژی‌های ارتباطاتی به گونه‌ای خواهند شد که از تمرکزگرایی فاصله خواهند گرفت؛ یعنی سرورها در یک جای مشخص نخواهند بود و به همین علت به نظر می‌رسد طرح صیانت در آینده نزدیک، غیرکاربردی خواهد شد».
ابهام در محتوای طرح
دکتر حامد رهدارپور، دکترای حقوق در این نشست گفت:«قانونگذاری در هر حوزه‌ای باید به گونه‌ای باشد که آزادی‌های شهروندان را محدود نکند؛ یعنی اصل بر این است که آزادی شهروندان حفظ شود».
دکتر رهدارپور بیان کرد:«این تصور نادرست است که در هر حوزه‌ی اجتماعی باید قانونگذاری کنیم؛ یعنی تا زمانی که نیاز نباشد نباید قانونگذاری کرد».
وی تشریح کرد:«عناوین و محتوای طرح صیانت در بسیاری جاها دارای ابهام حقوقی است و این موضوع هم مهم است که به نظرات پژوهشگران و متخصصان از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس، توجه شود».
گفتنی است در این نشست دانشجویان نیز نظرات و انتقادات خود را مطرح کردند و دکتر محمدرضا راجی نیز اجرای نشست را برعهده داشت.
کانون ریحانه (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه لرستان) با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه این نشست (کرسی آزاداندیشی) را برگزار کرد.
